De Nationale feestrok

Over niet al te lange tijd is het weer Bevrijdingsdag....
Het is leuk om dan even stil te staan, bij de Nationale feestrok die vele jaren geleden door heel veel vrouwen in ons land werd gemaakt en gedragen.

De feministe en oud verzetsvrouw Mies Boissevain riep kort na het einde van de Tweede Wereldoorlog vrouwen en meisjes op om een bevrijdingsrok of nationale feestrok te maken. Zo’n rok moest volgens haar samengesteld worden uit verschillende lapjes en gedragen worden bij nationale feestdagen en andere belangrijke gebeurtenissen.

Mies Boissevain (1896-1965) verbleef tijdens de Tweede Wereldoorlog in twee concentratiekampen. In die tijd kreeg zij een dasje toegestuurd, gemaakt uit lapjes afkomstig van kleding van familieleden en vrienden. Toen zij na de oorlog in een commissie zat die richtlijnen moest bedenken voor de viering van de bevrijding was dit cadeau aanleiding voor het idee van de nationale feestrok....

Het samenstellen van een rok uit verschillende lapjes, stond volgens Mies Boissevain symbool voor een aantal dingen.
Zij bedacht dan ook een werkwijze waaraan iedereen zich moest houden De lapjes moesten worden genaaid op een oud kledingstuk. Daarmee stond de rok symbool voor de wederopbouw. Op de rok konden persoonlijke herinneringen en bijzondere data worden geborduurd. Het werken aan zo’n rok kon helpen om het oorlogsleed te verwerken.

De zoom van de rok moest bestaan uit een aantal naar boven gerichte driehoeken. In de driehoek middenvoor werd de datum 5 mei 1945 geborduurd. In de andere driehoeken moesten de data waarop de rok werd gedragen een plaats krijgen.

Op veel rokken is de datum van het vijftigjarig regeringsjubileum van koningin Wilhelmina, 31 augustus 1948, geborduurd. Toen defileerden meer dan duizend vrouwen in nationale feestrok voor de koningin. Hun mooie lapjesrokken rokken, allemaal persoonlijk gemaakt, stonden daarmee symbool voor wat Mies Boissevain met haar oproep wilde tonen.
Het uitdrukken van eenheid in verscheidenheid. Daarnaast was er ook een feestrokkenlied, dat speciaal voor deze gelegenheid werd geschreven.

Als een rok helemaal volgens de regels was gemaakt werd deze in een register bijgeschreven. Hij kreeg dan ook een stempel en een nummer.
Er werden meer dan vierduizend rokken in dit register genoteerd.
Het Nederlands Openluchtmuseum bezit twee geregistreerde rokken.
Er waren dus heel veel vrouwen die er aan mee deden.

Feestrokkenlied

'Vlecht in uw rok het patroon van uw leven Vrouwen en meisjes van dorp en van stad Lichtend symbool van het vrouwelijk streven Draagt het verheugd, als de bloem draagt haar blad.

Eenheid in veelheid van lijnen en kleuren, Vormt met uw rok het saamhorig verband, In het geheel van historisch gebeuren, Tooit het ontwerp met Uw hart en Uw hand.

Stempelt Uw rok met het merk Uwer dagen, Voert dat wat was en wat is in Uw Vaan. Heden-Verleden, blijmoedig gedragen, Sierre Uw kleed, uw gezin, Uw bestaan.'

Inmiddels zijn er in diverse musea nationale feestrokken te bewonderen, er is zelfs enkele jaren geleden een tentoonstelling geweest bij museum De Koperen Knop.


Het Rijksmuseum heeft een aantal feestrokken in de collectie, waaronder een setje van een rok van een moeder, haar dochter en de pop Ireentje  De feestrok van Mies Boissevain is in het Verzetsmuseum, die van haar dochter Annemie in het Rijksmuseum

Het is heel leuk om deze rokken te bekijken en al die verschillende uitspraken en data te zien die erop zijn geborduurd, er zijn er diverse op Internet te vinden....voor de liefhebber...even googelen op nationale feestrok of bevrijdingsrok...

Anita.